Vladimir Vysotsky - Thơ và nhạc - Phần 5

28.SÓNG THẦN

Có một câu tục ngữ rất mỹ miều:
Đừng thán phục chi bầu trời năm trước
Đừng trở lại nơi từng là thiên đường
Mà hãy đến nơi chưa từng có mặt!

Ở nơi đó chỉ ta với thiên nhiên!
Cả tin đồn cũng khó mà đến được.
Ở nơi đó gặp ai là sóng thần
Với bão tố trong lòng và trong óc.

Yên lặng ở đây tiền không mua nổi
Bè bạn bảo anh em sẽ quay về
Em hành động trái với câu tục ngữ
Đến cái nơi đã từng gặp bạn bè!

Ở nơi này chỉ ta với thiên nhiên
Ở đây tin đồn khó mà đến được
Nơi này thỉnh thoảng vẫn có sóng thần
Quét mọi thứ trong lòng và trong óc.

Biển dịu êm nhưng đời không yên ả
Máy rada tìm kiếm giữa trời xanh
Sẽ báo động vì một điều gì đó
Hoặc sẽ kêu lên: Chú ý – sóng thần!

Giờ tôi nâng cốc để chúc bè bạn!
Sóng thần – chỉ là con sóng vô tư
Có những cái còn muôn phần khiếp đảm
Và vui mừng hơn cả sóng thần kia.

Цунами

Пословица звучит витиевато:

Не восхищайся прошлогодним небом, -

Не возвращайся - где был рай когда-то,

И брось дурить - иди туда, где не был!

Там что творит одна природа с нами!

Туда добраться трудно и молве.

Там каждый встречный - что ему цунами! -

Со штормами в душе и в голове!

Покой здесь, правда, ни за что не купишь -

Но ты вернешься, говорят ребята,

Наперекор пословице поступишь -

Придешь туда, где встретил их когда-то!

Здесь что творит одна природа с нами!

Сюда добраться трудно и молве.

Здесь иногда рождаются цунами

И рушат все в душе и в голове!

На море штиль, но в мире нет покоя -

Локатор ищет цель за облаками.

Тревога - если что-нибудь такое -

Или сигнал: внимание - цунами!

Я нынче поднимаю тост с друзьями!

Цунами - равнодушная волна.

Бывают беды пострашней цунами

И - радости сильнее, чем она!

29.NẾU NHƯ THỂ CHẤT CỦA TÔI

Nếu như thể chất của tôi yếu đuối
Thì chắc là tôi ổn định tinh thần
Không đời nào theo đàn bà con gái
Đồ uống có cồn không một gram!

Nếu như thể chất của tôi khỏe mạnh
Thì chắc là tôi sợ cả nghĩ suy
Và có lẽ là thường xuyên tôi uống
Nhưng theo đàn bà – không nửa bước, tôi thề!

Nhưng nếu như tôi thường thường bậc trung
Thì tôi biết làm gì đây cho phải?
Tất nhiên tôi không thể không theo gái
Không thể không dùng đồ uống có cồn!

Если б я был физически слабым

Если б я был физически слабым -

Я б морально устойчивым был,-

Ни за что не ходил бы по бабам,

Алкоголю б ни грамма не пил!

Если б я был физически сильным -

Я б тогда - даже думать боюсь! -

Пил бы влагу потоком обильным,

Но... по бабам - ни шагу, клянусь!

Ну а если я средних масштабов -

Что же делать мне, как же мне быть? -

Не могу игнорировать бабов,

Не могу и спиртного не пить!

30.AI TRONG LÒNG CHỈ CÓ

Ai trong lòng chỉ có một nỗi buồn lặng lẽ
Làm bằng giấy bồi – thì quả nhẹ nhàng.

Bạn biết không
Có thể, người ta có lý
Ai cười gằn, ai nghi hoặc và cười gằn
Những lần kết hôn
Sự nghiệp không sửa được –
Cái gì đó hỏng, cái gì mất, và áo quần rách toạc.

У кого на душе

У кого на душе только тихая грусть

Из папье-маше - это легкий груз.

Знаете,

Может быть, правы те,

Кто усмехается, кто недоверчиво так усмехается:

Свадьбами

Дел не поправите, -

Что-то испортилось, что-то ушло, и шитье расползается.

31.TRANG GIẤY TRONG BÌ THƯ

Trang giấy trong bì thư đi rất chậm
Thoát ra những dòng cuối cùng!
Nhưng bởi vì đấy là Viễn Đông
Đấy là Phương Đông, xa xôi lắm.

Em chờ đợi mà không còn kiên nhẫn
Một mẩu tin chỉ có mấy lời..
Bọn anh ở đây đón buổi ban mai
Sớm hơn tám tiếng.

Những con tàu ở đây gào đến sáng
Giữa bao la ầm ĩ của đại dương
Không chỉ vì người ta gọi Thái Bình
Biển ở đây quả là yên ả lắm.

Em chờ đợi mà không còn kiên nhẫn
Một mẩu tin chỉ có mấy lời..
Bọn anh ở đây đón buổi ban mai
Sớm hơn tám tiếng.

Em đừng sợ chi những chuyện kể về
Có vẻ như ở đấy là điểm cuối
Phía sau hãy còn Sakhalin, còn sau đấy
Là hành tinh tròn vành vạnh của ta.

Em chờ đợi mà không còn kiên nhẫn
Một mẩu tin chỉ có mấy lời..
Bọn anh ở đây đón buổi ban mai
Sớm hơn tám tiếng.

Tất nhiên ở đây không phải thiên đường
Nhưng thư từ quả là không chịu nổi
Em thân yêu, em hãy mau đến với
Vùng Viễn Đông – thì nơi đó rất gần!

Thư hồi âm tới đây em sẽ nhận
Một mẩu tin chỉ có mấy lời!
Giá mà cùng em đón buổi ban mai
Sớm hơn tám tiếng!

Долго же шел ты в конверте, листок

Долго же шел ты в конверте, листок,-

Вышли последние сроки!

Но потому он и Дальний Восток,

Что - далеко на востоке...

Ждешь с нетерпеньем ответ ты -

Весточку в несколько слов...

Мы здесь встречаем рассветы

Раньше на восемь часов.

Здесь до утра пароходы ревут

Средь океанской шумихи -

Не потому его Тихим зовут,

Что он действительно тихий.

Ждешь с нетерпеньем ответ ты -

Весточку в несколько слов...

Мы здесь встречаем рассветы

Раньше на восемь часов.

Ты не пугайся рассказов о том,

Будто здесь самый край света,-

Сзади еще Сахалин, а потом -

Круглая наша планета.

Ждешь с нетерпеньем ответ ты -

Весточку в несколько слов...

Мы здесь встречаем рассветы

Раньше на восемь часов.

Что говорить - здесь, конечно, не рай,

Но невмоготу переписка,-

Знаешь что, милая, ты приезжай:

Дальний Восток - это близко!

Скоро получишь ответ ты -

Весточку в несколько слов!

Вместе бы встретить рассветы

Раньше на восемь часов!

32.THỜI BUỔI NÀY

Thời buổi này quả vô cùng phức tạp
Người đi qua đường… Anh ta là ai?
Có thể đơn giản là một con người
Mà cũng có thể là tên gián điệp!

Нынче очень сложный век

Нынче очень сложный век.

Вот - прохожий... Кто же он?

Может, просто человек,

Ну а может быть, шпион!

33.TÔI KHÔNG THỂ

Tôi không thể không uống hay mộng mơ
Câu thơ đến, và dâng cao ý tưởng
Xin đừng phiền, hãy để cho sâu đậm
Hãy để yên tôi suy nghĩ một giờ.

Не могу ни выпить, ни забыться

Не могу ни выпить, ни забыться.

Стих пришел - и замысел высок.

Не мешайте, дайте углубиться!

Дайте отрешиться на часок.

34.SAU KHI CHẾT

Sau khi chết cuộc đời không hề có.
Điều này quả thực dối gian
Đêm tôi nằm mơ thấy quỉ
Từ địa ngục trốn lên.

Жизни после смерти нет

Жизни после смерти нет.

Это все неправда.

Ночью снятся черти мне,

Убежав из ада.

35.EM CÓ CỦA MÌNH – ÁO QUẦN, NHÀ CỬA

Em có của mình – áo quần, nhà cửa

Còn tôi thuê phòng ở chỗ người thân

Thời gian rỗi tôi đều dành cho nàng

Nhìn sang em đối diện khung cửa sổ.

Mỗi buổi tối cửa sổ em đều sáng

Người coi thang máy kể cho tôi nghe:

Em có hai anh bạn bên điện ảnh

Và một người ở nhà hát “Taganka”.

Ở phòng quản lý chung cư có người

Kể cho tôi nghe những điều chưa biết:

Anh trai em – cầu thủ đội Xpác-tác

Bố của em – làm ở Bộ kinh tài.

Tôi nói rằng thường xuyên xem Xpác-tác

Nói những lời thán phục về anh trai

Rằng chơi thân với Bộ trưởng kinh tài

Và tôi cũng đóng vai trong nhà hát.

Trên cửa sổ em có thiên trúc quỳ

Trên cửa sổ em có rèm hai mảnh

Còn cửa sổ của tôi chẳng có gì

Chỉ có bụi và bụi trên tủ kính.

Nhưng không sao, tôi sẽ mua xổ số

Và ngồi chờ đợi, cũng chẳng lâu gì

Dù công bằng trên đời này chẳng có

Nhưng chắc chắn tôi sẽ trúng “Volga”.

У неё всё своё — и бельё, и жильё

У неё всё своё — и бельё, и жильё,

Ну а я ангажирую угол у тёти.

Для неё — всё свободное время моё,

На неё я гляжу из окна, что напротив.

У неё каждый вечер не гаснет окно,

И вчера мне лифтёр рассказал за полбанки:

У неё два знакомых артиста кино

И один популярный артист из «Таганки».

И пока у меня в ихнем ЖЭКе рука,

Про неё я узнал очень много нюансов:

У неё старший брат — футболист «Спартака»,

А отец — референт в Министерстве финансов.

Я скажу, что всегда на футболы хожу,

На «Спартак», — и слова восхищенья о брате.

Я скажу, что с министром финансов дружу

И что сам как любитель играю во МХАТе.

У неё, у неё на окошке — герань,

У неё, у неё — занавески в разводах,

У меня, у меня на окне — ни хера,

Только пыль, только толстая пыль на комодах…

Ничего, я куплю лотерейный билет,

И тогда мне останется ждать так недолго.

И хотя справедливости в мире как нет —

По нему обязательно выиграю «Волгу».

36.EM TỪNG TRẮNG TRONG NHƯ TUYẾT MÙA ĐÔNG

Em từng trắng trong như tuyết mùa đông

Vết bẩn chồn! Cứ đi theo – sẽ đúng…

Cháy trên tay tôi, bức thư của em

Nhận ra sự thật vô cùng cay đắng…

Không biết vẻ khiêm nhường là mặt nạ

Và hội hóa trang kết thúc lúc này.

Vâng, lần này tôi hoàn toàn thất bại –

Hy vọng lần này là cuối cùng đây.

Tôi nghĩ rằng ngày của tôi đã chấm

Máu xấu thấm vào tĩnh mạch bên trong

Tôi bóp bức thư như đầu con rắn

Trào qua ngón tay nọc độc phụ tình.

Chưa từng nếm khổ đau và giãy chết

Cơn gió sẽ chùi nước mắt của tôi

Cơn bão tuyết không xóa đi dấu vết

Và giận hờn không đuổi ngựa của tôi.

Vì thế, tôi đành bỏ lại sau lưng

Dưới bầu trời màu xám này khó chịu

Hoa tím say, hoa cẩm chướng trần truồng

Và dòng lệ cùng tuyết đang tan chảy.

Moskva không tin vào nước mắt

Và chẳng cần thổn thức để làm gì.

Cuộc đấu mới, tôi vội vàng đối mặt

Và vẫn mong chiến thắng, như mọi khi!

Variant:
Nàng xưa trắng trong như tuyết mùa đông
Theo quyền phép, theo vết bẩn của chồn…
Nhưng bức thư nàng giờ tay tôi đốt
Tôi nhận ra một sự thật đau lòng.

Tôi chưa nếm khổ đau – vì mặt nạ
Nhưng bây giờ xong vũ hội hóa trang
Vâng, lần này thì tôi thua đậm quá
Hy vọng rằng đây là lượt cuối cùng.

Tôi vẫn nghĩ rằng: sốt ruột chờ mong
Dòng máu xấu chui vào ven, lan rộng
Tôi vò thư, như bóp đầu con rắn
Thấm qua ngón tay chất độc phụ tình.

Khổ đau, hấp hối tôi chửa từng quen
Cơn gió trái chiều không lau dòng lệ
Sự hờn giận không xua đi bầy ngựa
Bão tuyết không hề xóa những vết chân.

Và như thế, tôi bỏ lại sau lưng
Ở dưới bầu trời âm u màu xám
Cẩm chướng trần truồng, ngất ngư hoa tím
Và nước mắt hòa trộn với tuyết tan.

Mátxcơva vào nước mắt không tin
Không nhận gì, không có gì trao cả
Cuộc đấu mới tôi bước vào vội vã
Và như mọi khi, dự định thành công.

Она была чиста, как снег зимой

Она была чиста, как снег зимой.

В грязь соболя! Иди по ним — по праву…

Но вот мне руки жжёт ея письмо —

Я узнаю мучительную правду…

Не ведал я: смиренье — только маска,

И маскарад закончится сейчас.

Да, в этот раз я потерпел фиаско —

Надеюсь, это был последний раз.

Подумал я: дни сочтены мои.

Дурная кровь в мои проникла вены:

Я сжал письмо, как голову змеи, —

Сквозь пальцы просочился яд измены.

Не ведать мне страданий и агоний,

Мне встречный ветер слёзы оботрёт,

Моих коней обида не нагонит,

Моих следов метель не заметёт.

Итак, я оставляю позади

Под этим серым, неприятным небом

Дурман фиалок, наготу гвоздик

И слёзы вперемешку с талым снегом.

Москва слезам не верит и слезинкам —

И не намерен больше я рыдать.

Спешу навстречу новым поединкам

И, как всегда, намерен побеждать!

37.NẾU NHƯ VODKA CHỈ UỐNG MỘT NGƯỜI

Nếu như vodka chỉ uống một người

Thì điều này tuyệt vời, quả thật!

Nhưng mà thường xuyên hút thuốc – hai người

Nhưng mà thường xuyên uống rượu – ba người.

Thế thì cái gì – chỉ một?

Chỉ một – là chiếc nôi và nấm mồ thôi.

Từ buổi sáng nọ đến buổi sáng này

Trước khi bài ca được hát

Từ sân trước nhà chúng tôi

Đã bay đi tất cả

Ai người ra đi mãi mãi

Trong những tháng năm dài.

Người ta nói rằng – vợ thì chỉ cho một người

Thì vẫn thế đã muôn đời muôn kiếp.

Nhưng có trường hợp – vợ của hai người

Nhưng có trường hợp – vợ của ba người.

Thế thì cái gì – chỉ một?

Chỉ một – là chiếc nôi và nấm mồ thôi.

Có bao chàng trai sống trong nhà này

Bao chàng trai trong ngôi nhà gần đấy

Bao giang hồ hát bài hát của tôi

Và còn bao nhiêu người nữa

Ai người ra đi mãi mãi

Trong những tháng năm dài.

1963

Если б водка была на одного

Если б водка была на одного -

Как чудесно бы было!

Но всегда покурить - на двоих,

Но всегда распивать - на троих.

Что же - на одного?

На одного - колыбель и могила.

От утра и до утра

Раньше песни пелись,

Как из нашего двора

Все поразлетелись -

Навсегда, кто куда,

На долгие года.

Говорят, что жена - на одного,-

Спокон веку так было.

Но бывает жена - на двоих,

Но бывает она - на троих.

Что же - на одного?

На одного - колыбель и могила.

От утра и до утра

Раньше песни пелись,

Как из нашего двора

Все поразлетелись -

Навсегда, кто куда,

На долгие года.

Сколько ребят у нас в доме живет,

Сколько ребят в доме рядом!

Сколько блатных мои песни поет,

Сколько блатных еще сядут -

Навсегда, кто куда,

На долгие года!

1963

38.TA SỐNG GIỮA SỰ TRỐNG KHÔNG GIÃY CHẾT

Ta sống giữa sự trống không giãy chết

Cứ thử đạp lên mà xem – mủ trào ra

Ta làm át đi nỗi sợ này bằng tiếng tru

Kẻ ở phía sau cũng như phía trước.

Lễ vật hiến sinh coi như bắt buộc

Cho những người Cha đã hát bao lần

Thế hệ ta đấu triện đã đặt lên

Đã lấy đi trí tuệ và ký ức.

А мы живем в мертвящей пустоте

А мы живем в мертвящей пустоте,-

Попробуй надави - так брызнет гноем,-

И страх мертвящий заглушаем воем -

И те, что первые, и люди, что в хвосте.

И обязательные жертвоприношенья,

Отцами нашими воспетые не раз,

Печать поставили на наше поколенье -

Лишили разума и памяти и глаз.

39.ANH RẤT VUI! TÂM HỒN ANH ĐANG HÁT!

Anh rất vui! Tân hồn anh đang hát!

Đối thủ của anh giờ đã không còn

Và có vẻ như từ trong tiềm thức

Đã cho ra những viên ngọc trai chung.

Mà cái đĩa nhạc đầu tiên của ta –

Có phải là ta đã làm quá sức?

Ta đã làm gì như thế, Marina

Em biết không, cuộc đời này chỉ một!

Anh bây giờ đang tuổi ba mươi ba

Đĩa nhạc David không hề thấy nặng

Anh muốn trong em, như trong trận đánh

Chết ở tuổi cùng với Chúa Giê-su.

Còn em – chỉ một mình em có lỗi

Trong việc sinh ra những đứa con mình!

Anh yêu em bằng tình của người anh

Mà có thế còn mạnh hơn thế nữa!

В восторге я! Душа поет

В восторге я! Душа поет!

Противоборцы перемерли,

И подсознанье выдает

Общеприемлимые перлы.

А наша первая пластинка —

Неужто ли заезжена?

Ну что мы делаем, Маринка!

Ведь жизнь — одна, одна, одна!

Мне тридцать три — висят на шее,

Пластинка Дэвиса снята.

Хочу в тебе, в бою, в траншее —

Погибнуть в возрасте Христа.

А ты — одна ты виновата

В рожденьи собственных детей!

Люблю тебя любовью брата,

А может быть, еще сильней!